Akciğer kanseri ülkemizde ve dünyada kansere bağlı ölümlerin birinci nedenidir. Genellikle hastalık geç saptandığından tedavi başarısı düşüktür. Oysa erken evrede saptanan kanserlerde tedavi oranı çok yüksektir. Peki, bu ölümcül kanser hiç bulgu vermezken erken evrede tespit edilebilir mi? Konuyu akciğer ve kalp radyolojisinde ülkemizin önde gelen otoritelerinden biri olan Tekden Hastanesi Radyoloji Uzmanı Prof.Dr.Nevzat KARABULUT ile konuştuk. Dr. Karabulut, Hacettepe üniversitesi Tıp Fakültesindeki Radyoloji ihtisasını tamamladıktan sonra 1997-1998 yıllarında ABD’de Akciğer radyolojisi üst ihtisası yapmış ve Avrupa Toraks Radyoloji Derneğinde 5 yıl yönetim kurulu üyeliği yaptıktan sonra 2015-2016 yıllarında bu derneğin başkanlığını yürütmüştür. Kendisi hastalarına artık Tekden Hastanesi İleri Görüntülüme Merkezinde hizmet sunmaktadır. İşte merak ettiğiniz sorular ve kendisinin yanıtları.

Akciğer kanseri taraması nedir ve nasıl yapılır?

Taramanın amacı, hastalığı henüz bulguları ortaya çıkmadan önce ve tedavi edilebilir evrede saptamaktır. Akciğer kanseri taraması, yüksek risk taşıyan ancak hiçbir şikâyet ve bulgusu olmayan kişilere Düşük Doz Bilgisayarlı Tomografi incelemesi ile yapılır.

Geçmişte, akciğer kanseri saptamada akciğer grafileri ve balgam sitolojik incelemesi kullanılmış, ancak, bu tetkikler akciğer kanserine bağlı ölümleri azaltmamıştır. Akciğer grafileri küçük boyutlu lezyonlar saptamada yetersizdir. Ayrıca damarların, kalbin, kemiklerin ve diyaframın arkasında kalan lezyonlar da akciğer grafilerinde kolaylıkla gözden kaçabilir. Düşük doz Bilgisayarlı tomografi akciğer nodüllerinin tespitinde, akciğer grafisinden çok daha duyarlı bir inceleme yöntemidir. Üstelik düşük doz bilgisayarlı tomografi tekniği, normal bilgisayarlı tomografiye göre hastaya daha az radyasyon veren, ancak tanı için yeterli kalitede görüntü sağlayan bir yöntemdir.

Akciğer kanseri taramasını kimler, neden yaptırmalıdır?

Akciğer kanseri ülkemizde ve dünyada en çok ölüme yol açan kanser türüdür. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin %85’i sigara içenlerde veya içip bırakmış olanlarda görülür. Erken evrede, yani küçük boyutlu ve çevreye ya da uzak organlara yayılım yapmada, saptanan kanserlerde tedavi başarısı çok yüksektir. Ancak, hastalık çoğu zaman komşu ve uzak organlara yayılmış durumda iken saptanmaktadır. Yapılan çalışmalarda düşük doz BT ile tarama yapılan hastalarda akciğer kanserine bağlı ölüm aranının azaldığı görülmektedir. Buna dayanarak dünyadaki sağlık otoriteleri yaş ve sigara içme miktarına göre yüksek risk taşıyan bireylere yılda bir düşük doz BT ile tarama yapılmasını önermektedir.

Aşağıdaki kriterleri karşılıyorsanız akciğer kanseri taraması yaptırabilirsiniz

·50-80 yaş arasında iseniz

·Sigara içiyorsanız veya sigarayı son 15 yıl içinde bıraktıysanız

·Sigara kullanımınız 30 paket yıldan fazla ise (günde içtiğiniz sigara paketi sayısı ile sigara içilen yıl sayısının çarpımı)

·Asbest maruziyetiniz varsa

.Ailenizde akciğer kanseri varsa

Düşük Doz BT ile Akciğer kanseri taraması nasıl yapılır?

Düşük doz BT’de normal BT tetkikine göre çok daha az radyasyon verilir ve damardan ilaç verilmez. Merkezimizdeki 64 kesitli BT cihazıyla 5-10 saniye içinde işlem tamamlanmaktadır.

Akciğer kanser taramasının kazançları nelerdir?

·Akciğer kanseri en erken aşamada ve tedavi edilebilir düzeyde iken tespit edilir. Dolayısıyla hastaya küçük girişimsel cerrahi işlem yapılır ve daha az doku çıkarılır.

·BT çekimi çok hızlı olduğundan nefes tutma sorun olmaz.

·BT tarama ağrısız ve acısız bir incelemedir. İşlem sırasında hiçbir ilaç verilmez.

·Düşük doz BT çekimi kalp pili, eklem protezi gibi vücutta olabilecek metallerden etkilenmez.

·Düşük doz BT’de kullanılan radyasyon dozu, normal BT’ye çok daha azdır ve radyasyon vücutta birikmez.

·Düşük doz BT ile taramanın yüksek riskli hastalarda kansere bağlı ölüm oranını azalttığı ispatlanmıştır.

·Düşük doz BT ile sadece akciğer kanseri değil, aynı zamanda kanser dışı akciğer hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları da tespit edilir.

Başka hangi kanserler için tarama yapılmaktadır?

Tekden hastanesi Radyoloji ünitemizde sık görülen akciğer, meme, prostat ve barsak kanser taramaları yapılmaktadır.

·Akciğer kanseri taraması: Düşük doz BT ile

·Meme kanseri taraması: Mamografi ile

·Prostat kanseri taraması: MRG ile

·Barsak kanseri taraması: Düşük doz BT ile