CHP Denizli Milletvekili ve Genel Başkan Yardımıcısı Gülizar Biçer Karaca, 2021 yılı kadın ve kadın hakları konusunda hazırlanan raporu partisinin MYK’sına sundu. Çarpıcı sonuçların ortaya konulduğu raporda, kadınlara yönelik saldırıların halen sürdüğü dile getirildi.

2021: İKTİDARIN “HAPSETME” EĞİLİMİNİN KARŞISINDA DAYANIŞMACI VE MÜCADELECİ KADINLAR

“Umutsuzluğa Kapılırsan Bu Kalabalığı Hatırla” bölümünde CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel başkan Yardımcılığı tarafından 2021 değerlendirmesi yapılıyor; 2021’de mevcut diktatöryel rejim bileşenlerinin; kadının insan haklarına yönelik her yerden, her türden saldırıları sürdürdüğüne dikkat çekiyor:

“İktidar mensupları ve Sarayın adamları! güçlerine rıza gösterilmesi için bol propaganda, çokça yalan ve icraatsız bir masalı 2021’de ortaya koymaktan gocunmadı, yüksünmedi, geri durmadı.” deniyor. “İktidar mensuplarının geriye götüren girişimlerine ve çoklu hak ihlallerine rağmen kadınlar; aktif özneler olarak 2021 yılını bugüne dek kazanımlarını korumaya ayırdı. 2021’i dayanışma ve toplumsal muhalefet etmenin örneklerini evde, işyerinde, sokakta, eylemlerde, kampanyalarda, yer alabildikleri ölçüde TV’lerde, platformlarda, sendikalarda, sivil alanlarda, adliye koridorlarında, hapishane parmaklıkları ardında, dijital ortamlarda her ortam ve her fırsatta ortaya koyarak geride bıraktı.”

“2021 Yılında Rapor ve Verilerle Kadınlar İçin Nasıl Geçti?” bölümünde yıl içerisinde kadınlarla ilgili yayımlanan rapor veri ve istatistiklerle kadınlar aleyhine eşitsizlikler ve hak gaspları ortaya konuyor: 

Kadın cinayetleri politiktir, Kadına yönelik her türlü şiddet, Artan hak ihlalleri, İstanbul Sözleşmesi geri gelecek, Kadınlar için “sağlıksız” bir yıl daha, Evde çalışma: sosyal güvencesizlik, Hak aramak suç mu? Çalışma hayatında kadınlara zorluklar, engeller, Peki ya çocuklar? Erkek egemenliği değil kadın temsiliyeti, Meslek hayatında cam tavan engelleri, Gelir kaybının mağduru kadınlar, Ev işçileri güvencesiz, Ücretsiz tarım işçisi kadınlar ve sigortasızlık, Akademide kadınlar, Nafaka hakkına dokunma, Cinsiyetçilik ve ayrımcılık sürüyor, Medyada kadın temsili ve haberleri” ile ilgili endeks, istatistik, raporlardan verilerle kadın hakları ihlallerine dikkat çekiliyor:

●OECD raporuna göre, Türkiye’de kadınların yüzde 38’i şiddet mağduru; NG Araştırma raporuna göre, Türkiye’de beş kadından biri fiziksel şiddet görüyor. 

●Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu'nun tuttuğu kadın cinayetleri istatistiğine göre, 2021 yılında en az 367 kadın erkekler tarafından katledildi. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2021 Yıllık Veri Raporu'nda yer alan verilere göre ise  2021 yılında erkekler tarafından en az 280 kadın öldürülürken, 217 kadın ise şüpheli şekilde ölü bulundu.

●Koronavirüs Salgını ve Kadına Yönelik Şiddet / Kasım – Aralık 2020 Raporu’nda Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, kendilerinden destek alan kadınların deneyimlerine yer veriyor; şiddetten kurtulmak isteyen kadınların kurumlarla verdiği mücadeleleri göz önüne seriyor.

●BİSAM araştırmasına göre metal sektöründeki kadınlar erkeklere göre daha fazla hasta oluyor, dört kadından biri kas ve iskelet hastalıkları çekiyor. 

●Kadının İnsan Hakları- Yeni Çözümler Derneği’nin 2021’de yayımladığı Salgında Kadın Olmak Araştırması’nın sonuçları, COVID-19 salgını sürecinde kadınların sağlık hizmetlerine erişimde zorlandıklarını, yoksullaştıklarını, ücretsiz bakım emeği yüklerinin dramatik bir şekilde arttığını ve hane içindeki hali hazırda salgın öncesinde de çok yaygın bir şekilde var olan şiddetin devam ettiğini gösteriyor. Rapora göre kadınların %73'ü şiddetin en az birine maruz kaldı.

●Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği’nin verilerine göre, hükmedilen nafakaların sadece yüzde 20,7’si ödenirken, en az yüzde 50,7’si hiç ödenmedi.

●KA-DER, tartışma programları konuklarının 10’da 1’inden azının kadın olduğunu, incelenen 2089 programın yüzde 77’sinde hiç kadın konuk olmadığını tespit etti. 

●Devlette kadının yeri yok: Bakanlıklardaki istihdam oranı yüzde 16

●Türkiye Ziraat Odaları Birliği, tarımda çalışan kadınların yüzde 94’ünün sigortasının olmadığını açıkladı. 

●TİHV'e göre 2020 yılında kadınlar ve LGBTİ+'lar tarafından yapılmak istenen en az 18 toplantı ve gösteriye kolluk güçlerinin müdahalesi sonucu en az 164 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.

●Politeknik’in araştırmasına göre, koronavirüs sürecinde kadın mühendisler, mimarlar, plancılar çalışma hayatında erkek meslektaşlarına göre daha yüksek oranda sorun yaşıyor.

●DİSK’e bağlı Genel-İş’in hazırladığı rapora göre kadın işçilerin yüzde 38’inin koronavirüs sürecinde gelirleri düştü. 

●Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre her yıl 570 bin kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konuluyor ve Türkiye’de HPV aşısı Ulusal Aşı Programı’na dahil değil.

●Kadınlarla Dayanışma Vakfı (KADAV) tarafından Mayıs ayında açıklanan rapora göre İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması kararıyla hak ihlalleri arttı.

“Adaletin Bu Mu Dünya?” Cezasızlık Politikalarına Son başlığı altında ise yıl içerisinde eril yargının verdiği “iyi hal” ve “haksız tahrik indirimi” kararlarından örneklerle yargı mercek altına alınıyor. Gülistan Doku’dan Çilem Doğan’dan İpek Er’e Pınar Gültekin’den Şebnem Şirin’e yaşam hakkı erkek faillerce sonlandırılan kadın cinayetleri de yargının işleyişine dikkat çekiyor. 

Raporun dikkat çekici bölümlerinden bir diğeri ise “Ayrımcı ve Cinsiyetçi Söylemler”: “Onurlu kadın, ahlaklı kadın bir sene beklemez”den “bayanlar aya bile gidebilir”e, “sen kızsın şort giyemezsin”den “boşanmak yerine ikinci eşi alın”a, Bay Meral ve Gelin Hanım”dan İstanbul Sözleşmesi Palavradır”a toplumun farklı kesimlerinden cinsiyetçi ve ayrımcı söylemler yer alıyor.

“Başarıyı Alkışlamak, İlham Veren Gelişmeler” Bölümünde ise 2021’de kurulan Feminist Akademi’den ulusal ve uluslararası ödül alan kadınlara, spordan sanata farklı alanlardaki başarılar, alkışı bol bir 2022 notuyla paylaşılıyor:

Kadınların sadece şiddet ve cinayetle anılması, mağdur, güçsüz, maruz bırakılan konumuna sıkıştırılarak tanımlanması erkek egemen sistemin kodlamalarından biridir. Hayatın her alanında yer alan kadınlar, varlıkları, mücadeleleri ve başarılarıyla anılarak ilham veren özneler olarak alkışlanırsa, diğer kız çocukları ve kadınlar için teşvik edici ve güçlendirici olacaktır. Bu nedenle çok sayıda olmasına rağmen raporumuzda temsili bazı başarı örneklerine yer verdik. Hayatta kalan, görünür olamayan tüm kadınlar adına ödül alan kişi ve kurumları tebrik ediyoruz. Alkışı bol bir yıl dileğiyle… 

2022: ÖRGÜTLENME, DAYANIŞMA, KAZANIMLAR YILI TEMENNİSİ

Ev içi emeğin sömürüsünden bakım yüküne, işsizlikten çalışma hayatındaki eşitsizliklere, işçi kadınların yaşadığı sorunlardan mobing ve liyakatsizliğe Meclislerde kadın temsiliyetinden İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasıyla artan hak ihlallerine, kadına yönelik şiddetin yarattığı hasarlardan kadın yoksulluğuna, erişim engellerinden erken yaşta zorla evlendirmeye, çalışma hayatındaki eşitsizliklerden cinsiyetçi nefret söylemlerine, uluslararası indekslerden kurumsal bazı verilere, saha raporlarından istatistiklere yıl içinde yayınlanan farklı sorunlara dikkat çeken konularla ilgili derlememizle “tespit”lerin unutulmamasına katkı sağlamayı ve 2022’yi kadının insan hakları açısından “çözüm” odaklı sonuçlara ulaşacak mücadele yılı olarak birarada dayanışmayla geçirmek umudunu paylaşıyoruz.